SCHOOL

Interinstitutional Programme

ACADEMIC UNITS

A.  Department Of Balkan, Slavic, and Oriental Studies (University of Macedonia, Thessaloniki, Greece)

B. Department Of Science and Technology (International Hellenic University)

LEVEL OF STUDIES

Graduate (Masters)

COURSE CODE

HLCM251 

SEMESTER

2nd

COURSE TITLE

HISTORY AND POLITICS OF HUMANITARIAN INTERVENTION  (18th -21st CENTURIES)

COURSE DESIGNER & TUTOR

LEONIDAS KARAKATSANIS

INDEPENDENT TEACHING ACTIVITIES

WEEKLY TEACHING HOURS

CREDITS

3

6 ECTS

COURSE TYPE

Special background

PREREQUISITE COURSES:

No

LANGUAGE OF INSTRUCTION and EXAMINATIONS:

English

IS THE COURSE OFFERED TO ERASMUS STUDENTS

Yes

COURSE WEBSITE (URL)

https://openeclass.uom.gr/courses/HLCM108/

Course Description

What constitutes a humanitarian intervention? Who intervenes, why and how? This course adopts a longitudinal perspective to respond to the above questions and shows why the answers change according to the historical and political context since the 18th century until today. From a period when humanitarian intervention meant mostly a military involvement of a state into another, today we observe a set of complex and even antagonistic relations between a multitude of actors intervening in humanitarian crises, in conflict or disaster: From state to international institutions, from non-governmental organizations (NGOS) to solidarity networks, from private capital and commercial firms to—the extreme of—private armies.

Divided in three sections, the course initially examines the historical emergence of ‘humanitarian intervention’—principally as military intervention—and focuses on the state as the main actor. The students will familiarize themselves with the different dilemmas posed in different historical periods, from the justification of unilateral action to the emergence of an imperative for the responsibility to protect (R2P). The second part turns the attention to the emergence of new actors and new types of intervention during the 20th century and scrutinises the boundary between state vs non-state actors. Students will be led to unravel the convoluted world of INGOS, GONGOs, QUANGOS, and other actors that intervene in humanitarian crises. The last part of the course will actively engage students in the complexities of real-life conditions and tensions between state and non-state actors in the delivery of humanitarian help via the examination and simulation of contemporary case studies (Syrian civil war, refugee crisis and border management, recent earthquake in Turkey, etc.).

COURSE STRUCTURE

PART 1 | State, sovereignty and the history of intervention(s)
6 sessions

This part introduces students to a interdisciplinary approach to humanitarian interventions and familiarised them with the major historical milestones as well as the recent debates around the politics, dilemmas and ethic of intervening for humanitarian reasons. The main focus is on the state (or inter-state organisations) as the key actor(s) of intervention.

Session 1 & 2 | “Intervention” and the elephant (that stubbornly stays) in the room: “Sovereignty”  | In this section we examine the terminology that appears as a prerequisite to understand the debates, the history and politics of humanitarian intervention. We introduce an interdisciplinary approach to the concepts of “Sovereignty” and “Intervention” from a political, legal and interpretive perspective. 

Session 3 | The emergence of interventions with a good cause: From the Enlightenment to the long 19th Century  |  In this section we examine the emergence of “humanitarian” justifications for intervention into sovereign territories by other states (or group of states). We start with the initial shaping and philosophical grounding of the moral duty to intervene that takes place during the shift to modernity in 16th century Europe. We then examine the long 19th century (as it is famously known). The 19th century marks a significant moment in global history not only because of the shift in the language of Law and Politics and the incorporation of the ‘humanitarian’ motive/justification for intervention, but also because such motives for intervention are debated within a growing public sphere through the print media. It is the moment when humanitarianism and intervention became public issues.

Sessions 4 & 5 Humanitarian intervention in the 20th Century  | In this section we focus at the developments taking place after World War II, when the international system, carrying the burden of two World Wars and two Genocides (the Armenian of 1915 and the Holocaust) tried to respond to humanitarian disasters through a collective response, via the UN. In the first part we will see how the politics of the Cold War on the one hand and of decolonisation on the other affected this effort. In the second part we will explore the groundbreaking changes that the collapse of a bipolar world system in the early 1990s brought to the definition of humanitarian intervention, as well as to the politics around it and the new dilemmas surrounding it.

Session 6 | Towards new norm(alitie)s: Responsibility to Protect (R2P) and its critics |  In this section we familiarise ourselves with the political debates around humanitarian intervention post 2000, the development of a new vocabulary in the field of humanitarian intervention for protection and aid like the protection of Civilians (PoC) in peacekeeping, the Responsibility to Protect (R2P), or the responsibility to Prevent. The section will examine the development of the concepts, its implications, applications, success, failure, and the related critiques.

PART 2 - Beyond the state(s)? Modalities of humanitarian aid & Intervention | This part aims at providing the necessary theoretical and critical tools to understand the role of non-state actors within the complexity of humanitarian crises, especially when these involve what is known as ‘Complex Emergencies’.

Session 7 | Beyond the state? multiplicity of actors in the humanitarian terrain | This section aims at introducing the issue of multiplicity of actors in the humanitarian terrain, a fact that we have already observed in the previous section but not examined in depth. This examination will takes us into the study of the non-governmental aspect of humanitarian intervention.

Sessions 8 & 9 Understanding the role of non-state actors in aid, emergency and conflict  | Having framed the importance of focusing on the non-state sector, this section aims at providing a detailed and critical map of the history and functions of non-state actors in crises. To do so we first examine the way in which the distinction between state and non-state actors has historically developed, through the notion of civil society. We then focus on the enlargement (in both size and importance) of civil society institutions as socio-political actors. We will examine the reasons behind the multiplicity in naming and the need for the long list of typologies that has appeared to speak about such institutions (NGOs, INGOs, GONGOs etc). Finally, we examine the functions and role of civil society organisations in the context of crises and especially during conflict as well as the debate regarding the performance of non-state actors in development and aid.

Session 10 | For cause or profit? The other (or non expected) actors in humanitarian aid. | In this section we turn our attention to unexpected guests in the salons of humanitarian aid. The session will take the form of a class debate based on the readings: What roles can private businesses, rebel groups, local communities or private armies play in humanitarian emergency?

PART 3 - Complex Humanitarian Emergencies: politics and ethics in an uncertain world | In this section we are going to engage with the complexity in politics of humanitarian intervention today in all different forms (from prevention to peace interventions, to aid provision), also referred to as “complex emergencies”. Complex emergencies refer to the cases where the emergency is the result of, or is combined with conflict, or when divisive politics are embedded in the management of the emergency. We focus on themes like the role of media in truth/post-truth regimes, the conflict between imperatives of impartiality vs solidarity that make decision making in such conditions challenging.

Section 11 | Truth, lies (and videotapes) - Why and when do we intervene | This section examines the role of representation in the making of humanitarian action and intervention.  Questions to be explored is why and how are interventions triggered and when not? From the 19th century interventions (like the case of the ‘Bulgarian atrocities’ where media and the public opinion stared being an active agent) until recently when the US intervention in Iraq was based on “lies and videotapes” we examine what stands behind the mechanisms of triggering a reaction and how to think about it.

Sessions 12 & 13 | Negotiating (Im)partiality - ethical, political, affective aspects | In this section we examine the ethico-political dilemmas posed by complex emergencies in relation to the dipole impartiality vs. taking sides. This includes new research on the affective /emotional aspects of working in the humanitarian field and the challenges practitioners face when conditions forces them to choose sides. It involves the questions about how do humanitarian actors deal with the dilemma of force as  a prerequisite for aid delivery. We also examine the novel concept of humanitarian diplomacy, which examines the instances when aid institutions and workers need to negotiate with other institutions, states, rebels, but even co-workers. The last session of the course will be devoted to the the relationship between State and NGOs in the managing of humanitarian crises that have a strong political underpinning into them like the management of refugee flows.

Learning outcomes

The cognitive objectives of the course are:

a)        The familiarization of the students with the different historical forms of humanitarian intervention (from military engagement with the aim of ending atrocities to the delivery of aid)

b)       The familiarization of the students with the different historical agents and actors of humanitarian intervention (from the state to the international institutions to NGOs) as well as with unexpected or emerging ones like private businesses, private security companies, rebel armies, etc. 

c)        The building of knowledge blocks structured around key-concepts that define the contemporary discussions on humanitarian intervention such as : the Responsibility to Protect (R2P), Protection of Civilians (PoC), Community Resilience, Complex Humanitarian Emergencies (CHE) etc.

d)       The critical engagement of the students with the major dilemmas involved in humanitarian intervention in any of the above forms, especially those regarding issues of impartiality vs. solidarity, truth vs half-truth, strategies of triggering intervention vs evaluation of actual needs.

e)       The familiarisation of students with interdisciplinary perspective on humanitarian intervention.

After the successful completion of the course, the students

1. Will have formed a solid historical and contemporary mind map of the different actors, practices and forms of action that define intervention in complex humanitarian emergencies.
2. will be able to express informed views on issues of humanitarian intervention within a multi-disciplinary context.
3. will be able to draw from historical examples as a basis for accessing and evaluating humanitarian challenges in the present.
4. They will have developed critical tools to navigate themselves within the ethical and political dilemmas that humanitarian emergencies demand.

General Competences

The combination of the cognitive objectives, the theoretical framework, and the collaborative approach that the course follows aims at the further development of the following skills:

• Connecting theory to the analysis of lived experiences
• Combining autonomous work and collaborative practice
• Development of intercultural and comparative perspective
• Self-analysis and criticism of established stereotypes
• Research exercise, bibliographical enquiries, project preparation
• Development of research ideas
• Expressing opinion, self-confidence
• Development of sensitivity for the respect of gender, cultural and other differences

DELIVERY

Hybrid & online

The course consists of a 3-hour session per week, delivered in hybrid mode (combination of face to face and distant) or online only (4 only online sessions out of 13). It combines elements of lecturing, seminar and interactive tutorial techniques based on the active participation of students in the process of production and integration of knowledge.

USE OF INFORMATION AND COMMUNICATIONS TECHNOLOGY

1. The course is offered partly hybrid and partly online and therefore by default is structured upon the latest technology of educational communication.

2. Use of PowerPoint slides in all lectures to help students keep track of the course structure. Slides are shared with the students at the end of each unit.

3. Suggesting / prompting students to suggest and organise online (virtual) screenings of films or documentaries available on TV platforms or on-line that are relevant to the course.

4. Use of digital platforms like open e-class, Google-Drive, Google-Forms, for the sharing of teaching material, announcements, quizzes and other on-line class activities

TEACHING METHODS

STUDENT PERFORMANCE EVALUATION

Language of evaluation is English. Evaluation is based on

1. Evaluation of participation in class (30%).This includes evaluation of
   1. 2-3 presentations for each student per term based on case studies of significant hum. interventions in the past or part of the relevant theory
   2. The general participation of each student in class based on the adequate preparation for each seminar (doing the readings), the quality, motivation and critical engagement of comments, questions, and contribution to the group activities.

1. b.       Final Essay (70%). Students will submit a research essay of medium length (3.000-5.000 words) on one of the themes discussed during the course (and its relevant bibliography). They are encouraged to do so by connecting the relevant literature to a case study they are familiar from their own experience.

The essay will be evaluated on the basis of

1. the level of critical incorporation of the literature taught,
2. the ability to connect theory to analysis,
3. the clarity in the presentation of the historical and political context,
4. the quality of the argument.

Core readings

Aloudat, T., & Khan, T. (2022). Decolonising humanitarianism or humanitarian aid? In PLOS Glob Public Health (Vol. 2, pp. e0000179).

Anan, K. A. (1999). Two concepts of sovereignty. The Economist.

Baines, E., & Paddon, E. (2012). ‘This is how we survived’: Civilian agency and humanitarian protection. Security Dialogue, 43(3), 231-247.

Barnett, M., Vandermoss-Peeler, A., & Patel, S. (2021). Power & solidarity in humanitarian governance – what aid workers really think. chsalliance.org/get-support/article/power-solidarity

Baú, V. (2019). Re-designing the Media in Humanitarian Interventions Communicating with Communities at Times of Crisis. In I. Seaga Shaw (Ed.), Reporting human rights, conflicts, and peacebuilding (pp. 67-81). Springer Berlin Heidelberg.

Bass, G. J. (2008). Freedom's battle : the origins of humanitarian intervention (1st ed.). Alfred A. Knopf.

Bellamy, A. J. (2009). Responsibility to protect: the global effort to end mass atrocities. Polity.

Carbonnier, G., & Lightfoot, P. (2016). Business in Humanitarian Crises. For Better or for Worse? In Z. Sezgin & D. Dijkzeul (Eds.), The new humanitarians in international practice : emerging actors and contested principles (pp. 169-191). Routledge.

Carey, H. F., & Richmond, O. P. (Eds.). (2003). Mitigating conflict : the role of NGOs. F. Cass.

Charnovitz, S. (1997). Two Centuries of Participation. NGOs and International Governance. Michigan Journal of International Law, 18(2), 183-286.

Dryzek, J. S. (2012). Global Civil Society: The Progress of Post-Westphalian Politics. Annual Review of Political Science, 15(1), 101-119.

Eberwein, W.-D., & Reinalda, B. (2016). A Brief History of Humanitarian Actors and Principles. In Z. Sezgin & D. Dijkzeul (Eds.), The new humanitarians in international practice : emerging actors and contested principles (pp. 25-42). Routledge.

Evans, G. (2008). The Responsibility to Protect: An Idea Whose Time Has Come … and Gone? International Relations, 22(3), 283-298.

Evans, G. J. (2008). The responsibility to protect: ending mass atrocity crimes once and for all. Brookings Institution Press.

Fisher, W. F. (1997). Doing good? The politics and antipolitics of NGO practices. Annual Review of Anthropology, 26, 439-464.

Hammond, P., Al Nahed, S., & McCormack, T. (2019). Advocacy Journalism, the Politics of Humanitarian Intervention and the Syrian War. In I. Seaga Shaw (Ed.), Reporting human rights, conflicts, and peacebuilding (pp. 31-48). Springer.

Hehir, A. (2008). Humanitarian intervention after Kosovo: Iraq, Darfur and the record of global civil society. Palgrave Macmillan.

Heraclides, A., & Dialla, A. (2015). Humanitarian intervention in the long nineteenth century. Setting the precedent. Manchester University Press.

Hilhorst, D. (2002). Being Good at Doing Good? Quality and Accountability of Humanitarian NGOs. Disasters, 26(3), 193-212.

Keen, D. (2008). Complex emergencies. Polity.

Leenders, R., & Mansour, K. (2018). Humanitarianism, State Sovereignty, and Authoritarian Regime Maintenance in the Syrian War. Political Science Quarterly, 133(2), 225-257.

Levinger, M. (2018). Master Narratives of Disinformation Campaigns [research-article]. Journal of International Affairs, 71(1.5), 125-134. http://www.lib.uom.gr/index.php/en/services-en/itemlist/category/204-apomakrysmeni-syndesi-en

Lischer, S. K. (2005). Dangerous sanctuaries: refugee camps, civil war, and the dilemmas of humanitarian aid. Cornell University Press.

Marchetti, R., & Tocci, N. (2009). Conflict society: understanding the role of civil society in conflict. Global Change, Peace & Security, 21(2), 201-217. https://doi.org/10.1080/14781150902872091

Mayal, J. (2006). Humanitarian Intervention and international society: Lessons from Africa. In J. M. Welsh (Ed.), Humanitarian intervention and international relations (pp. 120-141). Oxford University Press.

Miller, D. (2019). The Nature and Limits of the Duty of Rescue. Journal of Moral Philosophy, 1-22.

Morris, N. (2006). Humanitarian Intervention in the Balkans. In J. M. Welsh (Ed.), Humanitarian intervention and international relations (pp. 98-119). Oxford University Press.

O’Neill, R. (2016). Rebels without Borders. Armed Groups as Humanitarian Actors. In Z. Sezgin & D. Dijkzeul (Eds.), The new humanitarians in international practice : emerging actors and contested principles (pp. 126-143). Routledge.

Paffenholz, T., & Spurk, C. (2010). A comprehensive analytical framework. In T. Paffenholz (Ed.), Civil society and peacebuilding : a critical assessment (pp. 65-76). Lynne Rienner.

Paffenholz, T. (Ed.). (2010). Civil society and peacebuilding : a critical assessment. Lynne Rienner. Perrin, B. (2008). Humanitarian Assistance and the Private Security Debate: An International Humanitarian Law Perspective. In On the Edges of Conflict Policy Papers Canadian Red Cross.

Quinton-Brown, P. (2020). The South, the West, and the meanings of humanitarian intervention in history. Review of International Studies, 46(4), 514-533. 

Rhoads, E. P., & Welsh, J. (2019). Close cousins in protection: the evolution of two norms. International Affairs, 95(3), 597-617. https://doi.org/10.1093/ia/iiz054

Roberts, A. (2006). The United Nations and Humanitarian Intervention. In J. M. Welsh (Ed.), Humanitarian intervention and international relations. Oxford University Press.

Saura Estapà, J., & Bitorsoli Cirocco, M. (2014). Private military and security companies and International Humaniatarian Law. https://www.icip.cat/wp-content/uploads/2021/01/private_military_and_security_companies.pdf

Schloms, M. (2003). Humanitarian NGOs in Peace Processes. In H. F. Carey & O. P. Richmond (Eds.), Mitigating conflict : the role of NGOs (pp. 41-56). F. Cass.

Seaga Shaw, I. (Ed.). (2019). Reporting human rights, conflicts, and peacebuilding. Springer Berlin Heidelberg.

Sezgin, Z., & Dijkzeul, D. (2016). The new humanitarians in international practice : emerging actors and contested principles. Routledge.

Simms, B., & Trim, D. J. B. (Eds.). (2011). Humanitarian intervention : a history. Cambridge University Press.

Spurk, C. (2010). Understanding Civil Society. In T. Paffenholz (Ed.), Civil society and peacebuilding : a critical assessment (pp. 3-27). Lynne Rienner.

Swatek-Evenstein, M. (2020). A history of humanitarian intervention. Cambridge University Press,.

Terry, F. (2002). Condemned to repeat?: the paradox of humanitarian action. Cornell University Press.

Tvedt, T. (1998). Angels of mercy or development diplomats? : NGOs & aid. James Currey.

Weber, C. (1995). Simulating sovereignty : intervention, the state, and symbolic exchange. Cambridge University Press. Publisher description http://www.loc.gov/catdir/description/cam026/94009269.html

Table of contents http://www.loc.gov/catdir/toc/cam022/94009269.html

Weiss, T. G., & Collins, C. (2000). Humanitarian challenges and intervention. Westview Press.

Welsh, J. (2015). The responsibility to prevent: Assessing the gap between rhetoric and reality. Cooperation and Conflict, 51(2), 216-232.

Welsh, J. M. (2006). Taking consequences seriously: Objections to Humanitarian Intervention. In J. M. Welsh (Ed.), Humanitarian intervention and international relations (pp. 52-68). Oxford University Press.

Welsh, J. M. (Ed.). (2006). Humanitarian intervention and international relations. Oxford University Press.

Wheeler, N. J. (2000). Saving strangers: humanitarian intervention in international society. Oxford University Press.

Auxiliary readings

Aoi, C., De Coning, C., & Thakur, R. C. (2007). Unintended consequences of peacekeeping operations. United Nations University Press. http://www.loc.gov/catdir/toc/ecip079/2007003294.html

Baehr, P. R. (2009). Non-governmental human rights organizations in international relations. Palgrave Macmillan.

Bellamy, A. J. (2006). Just wars: from Cicero to Iraq. Polity Press.

Chatterjee, D. K., & Scheid, D. E. (2003). Ethics and foreign intervention. Cambridge University Press.

Finnemore, M. (2003). The purpose of intervention: changing beliefs about the use of force. Cornell University Press.

Gallagher, N. (2007). Quakers in the Israeli-Palestinian conflict: the dilemmas of NGO humanitarian activism. American University in Cairo Press.

Gibbs, D. N. (2009). First do no harm: humanitarian intervention and the destruction of Yugoslavia. Vanderbilt University Press. http://www.loc.gov/catdir/toc/ecip0827/2008039277.html

Gorman, R. F., & Mihalkanin, E. S. (1997). Historical dictionary of human rights and humanitarian organizations. Scarecrow Press.

Hall, J. A., & Trentmann, F. (2005). Civil society: a reader in history, theory and global politics. Palgrave Macmillan.

Holzgrefe, J. L., & Keohane, R. O. (2003). Humanitarian intervention: ethical, legal, and political dilemmas. Cambridge University Press.

Ismael, T. Y. (2001). Middle East politics today: government and civil society. University Press of Florida.

Khalaf, S. (2002). Civil and uncivil violence in Lebanon: a history of the internationalization of communal contact. Columbia University Press.

Layton, R. (2006). Order and anarchy: civil society, social disorder and war. Cambridge University Press.

Lu, C. (2006). Just and unjust interventions in world politics: public and private / Catherine Lu. Palgrave Macmillan.

Moseley, A., & Norman, R. (2002). Human rights and military intervention. Ashgate Pub. Co.

Murphy, S. D. (1996). Humanitarian intervention: the United Nations in an evolving world order. University of Pennsylvania Press.

Nyers, P. (2006). Rethinking refugees: beyond states of emergency. Routledge.

Orford, A. (2003). Reading humanitarian intervention: human rights and the use of force in international law. Cambridge University Press

Ramsbotham, O., & Woodhouse, T. (1996). Humanitarian intervention in contemporary conflict: a reconceptualization. Polity Press, Blackwell.

Roberts, A. (1996). Humanitarian action in war: aid, protection and impartiality in a policy vacuum. Oxford University Press for the International Institute for Strategic Studies.

Roberts, A. (2006). The United Nations and Humanitarian Intervention. In J. M. Welsh (Ed.), Humanitarian intervention and international relations. Oxford University Press.

Seybolt, T. B. (2007). Humanitarian military intervention: the conditions for success and failure. Oxford University Press.

Shaw, M. (1996). Civil society and media in global crises: representing distant violence. Pinter.

Stacy, H. (2009). Human rights for the 21st century: sovereignty, civil society, culture. Stanford University Press.

Weiss, T. G. (2005). Military-civilian interactions: humanitarian crises and the responsibility to protect. Rowman & Littlefield.

Weiss, T. G. (2007). Humanitarian intervention: ideas in action. Polity Press.

Welch, C. E. (2001). NGOs and human rights: promise and performance. University of Pennsylvania Press.

ΣΧΟΛΗ

ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΤΜΗΜΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΟΙ0210

ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ

Β’

ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ

ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ
ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ

4

5

ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΗΣ – ΓΕΝΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

ΟΧΙ

ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ:

ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS

ΟΧΙ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (URL)

https://openeclass.uom.gr/courses/ECO198/

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Οι γενικός γνωστικός στόχος του μαθήματος είναι η εδραίωση βασικών γνώσεων πολιτικής επιστήμης, η εξοικείωση με τα ερευνητικά της αντικείμενα, τις διαφορετικές επιστημονικές κατευθύνσεις της και τις μεθόδους της.

Οι ειδικοίγνωστικοί στόχοι που επιδιώκονται είναι:

α. Η εξοικείωση με τις βασικές έννοιεςτων πολιτικών επιστημών

β. ο εντοπισμός ομοιοτήτων, διαφορών και σχέσεων μεταξύ πολιτικής, πολιτικής φιλοσοφίας, πολιτικής επιστήμης, αλλά και των συναφών επιστημονικών κλάδων.

γ. η διάκριση μεταξύ κανονιστικής και περιγραφικής σκέψης, και η κατανόηση του ρόλου που παίζει η διάκριση αυτή στο πεδίο της μελέτης του πολιτικού.

δ. η κατανόηση του ρόλου της θεωρίας για την εξήγηση των υπό μελέτη φαινομένων, και η εξοικείωση με ορισμένες από τις πιο σημαντικές θεωρίες του κράτους, της δημοκρατίας, του εθνικισμού, του κοινωνικού μετασχηματισμού.

ε. Η δημιουργία αναλυτικών εφοδίων για την κατανόηση και ανάλυση της σύγχρονης πολιτικής πραγματικότητας.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με βάση τους παραπάνω στόχους, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτήτριες/ητές θα είναι σε θέση να:

α. εκφέρουν εμπεριστατωμένες απόψεις γύρω από τα σύγχρονα πολιτικά φαινόμενα με αναφορές στην θεωρία και την σχετική επιστημονική γνώση.

β. συγκρίνουν διαφορετικά πολιτικά, εκλογικά και κομματικά συστήματα.

γ. διακρίνουν τις διαφορετικές ιδεολογικές τάσεις μέσα από το λόγο ή τα προγράμματα πολιτικών φορέων.

δ. διακρίνουν τον κανονιστικό από τον περιγραφικό επιστημονικό λόγο και να ελέγχουν τις επιστημονικές προκείμενες μελετών και εργασιών γύρω από τη μελέτη των πολιτικών φαινομένων.

Γενικές Ικανότητες

Η γενικότερη εκπαιδευτική προσέγγιση του μαθήματος αποσκοπεί στην περαιτέρω ανάπτυξη των παρακάτω ικανοτήτων:

α.  Ανάπτυξη κριτικής σκέψης και ‘διασάλευση’ άκριτων βεβαιοτήτων.

β. Συνδυασμός αυτόνομης εργασίας και συνεργατικής πρακτικής  (μέσω χρήσης εκπαιδευτικών τεχνικών όπως ‘think-pair-share’, ή ομαδικές παρουσιάσεις στην τάξη).

γ. Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα (μέσω της γνωστικής επαφής με παραδείγματα από άλλες κοινωνίες).

δ. Αυτο-ανάλυση, αυτό-κριτική και κριτική εδραιωμένων στερεοτύπων, μέσω και της υιοθέτησης της οπτικής του ‘άλλου’ με όχημα εκπαιδευτικές πρακτικές όπως παιχνίδια ρόλων.

ε. Διεπιστημονική εργασία

στ.) Ερευνητική άσκηση, βιβλιογραφικές αναζητήσεις (μέσα από ασκήσεις).

ζ.) Εκφορά λόγου, διατύπωση γνώμης, αυτοπεποίθηση, μέσα από την προώθηση της συμμετοχής με όχημα τις διαδραστικές τεχνικές εκπαίδευσης).

Γενική περιγραφή

Τι είναι τελικά η πολιτική; μια τέχνη του συμβιβασμού ή μια πηγή συνεχών συγκρούσεων; Πρέπει η μελέτη της πολιτικής να είναι μια αντικειμενική επιστημονική διαδικασία στα πρότυπα των θετικών επιστημών; Μπορεί όμως να μένει ανεπηρέαστη από ιδεολογίες και ηθικο-πολιτικά διλήμματα; Έχει κάτι η πολιτική επιστήμη να μας προσφέρει για την κατανόηση του κόσμου ή—ακόμα περισσότερο—για την βελτίωσή του;

Το μάθημα «Πολιτική Επιστήμη» εισάγει τους φοιτητές στα παραπάνω διλήμματα και εξερευνά διεξοδικά τις διαφορετικές απαντήσεις που έχουν δοθεί από τους ίδιους τους πολιτικούς επιστήμονες και τους πολιτικούς φιλοσόφους. Το μάθημα, στο πρώτο μέρος, αποσκοπεί στην αποσαφήνιση βασικών εννοιών (πολιτική, εξουσία, επιστήμη, θεωρίες, μοντέλα) και την σχέση των πολιτικών επιστημών με τις άλλες επιστήμες, την φιλοσοφία και την ίδια την πολιτική. Στο δεύτερο και πιο εκτενές μέρος, το μάθημα στρέφεται στα βασικά αντικείμενα της πολιτικής επιστήμης (ιδεολογίες, κράτος, έθνος, δημοκρατία, εκλογές, κόμματα, βία και επανάσταση). Μέσα από μια δια-δραστική εκπαιδευτική διαδικασία οι φοιτητές εξερευνούν την ποικιλότητά των μορφών της πολιτικής ζωής, τις αντιθετικές πολλές φορές θεάσεις και οράματα για την οργάνωση της κοινωνίας, ενώ αποκτούν πρόσβαση σε ένα σημαντικό λεξιλόγιο εννοιών και σε ένα σώμα θεωριών που θα τους βοηθήσουν να αποκωδικοποιούν τον πολιτικό κόσμο γύρω τους.

Δομή και αναλυτική περιγραφή

ΜΕΡΟΣ 1: Εισαγωγή: Τι είναι αυτό που λέμε Πολιτική (Επιστήμη)   [ΒΔΟΜΑΔΕΣ 1-3]

Τι είναι η «πολιτική»; |  Λέξεις, έννοιες, αντιλήψεις | Η πολιτική ως…. | Τι είναι Επιστήμη; Τι είναι Φιλοσοφία | Κανονιστική αντίληψη – Αντικειμενικότητα – Εμπειρισμός  |  Πολιτική Επιστήμη ή Πολιτικές Επιστήμες; | Πολιτική και Πολιτική Επιστήμη | Πεδία Πολιτικής Επιστήμης | Ομοιότητες και διαφορές με άλλες Επιστήμες  | Μελετώντας τι, μελετώντας πώς? | Έννοιες, Μοντέλα, Θεωρίες | Αντικειμενικότητα – υποκειμενικότητα  | Παραδόσεις στην μελέτη της πολιτικής | Πολιτική Φιλοσοφία (παραδοσιακή πολιτική θεωρία, μη δυτικές παραδόσεις) | Σύγχρονες θεωρίες πολιτικής.

ΜΕΡΟΣ 2: Τα αντικείμενα της Πολιτικής Επιστήμης

2.1 Οι ιδέες πίσω από την πράξη: Πολιτικές Ιδεολογίες  [ΒΔΟΜΑΔΕΣ 3-5]

Τι είναι ιδεολογία; | Πως μελετάμε τις ιδεολογίες;

Χαρτογράφηση: Φιλελευθερισμός, Συντηρητισμός, Νέο-φιλελευθερισμός, Σοσιαλισμός, Μαρξισμός, Σοσιαλδημοκρατία, Αναρχισμός, Κοσμοπολιτισμός, Φεμινισμός, Φασισμός

Είναι ο λαϊκισμός ιδεολογία; Είναι ο Εθνικισμός ιδεολογία;

2.2 Η πολιτική οργάνωση της κοινωνίας: Από την πόλη στο κράτος, στο έθνος-κράτος, στους υπερ-εθνικούς οργανισμούς [ΒΔΟΜΑΔΕΣ 5-8]

Τι είναι το κράτος; Θεωρίες για το κράτος | Κράτος και τυπολογίες  | Θεωρίες Κοινωνικού Συμβολαίου  |  Όταν το κράτος συνάντησε το έθνος: Εθνικισμός, σύνορα, κυριαρχία  | Ποιος είναι ο Πολίτης; Μειονότητες, μετανάστες, δικαιώματα | Μετά το Κράτος: Υπερεθνικοί οργανισμοί και η επιστροφή του έθνους-κράτους.

2.3 Τα πράγματα εξελίσσονται ομαλά: Δημοκρατία, Εκλογές, Αντιπροσώπευση [ΒΔΟΜΑΔΕΣ 8-11]

Νομιμοποίηση και δημοκρατία | Σύνταγμα και διάκριση των εξουσιών | Αντιπροσώπευση και εκλογές  | Εκλογικά συστήματα | Η πολιτική επιστήμη της πρόβλεψης: Δημοσκοπήσεις | Οι παίκτες της Δημοκρατίας: κόμματα, κομματικά συστήματα, κοινή γνώμη, επικοινωνία  | Ο 3^ος πόλος; Η κοινωνία πολιτών.

2.4 Τα πράγματα ανατρέπονται: μετασχηματισμός, βία, επανάσταση [ΒΔΟΜΑΔΕΣ 11-13]

Ανελευθερία: Ολοκληρωτισμός και αυταρχισμός | Ανισότητες: πώς αλλάζουν τα πράγματα; Κοινωνικοί αγώνες - Κοινωνικά κινήματα. Μορφές πολιτικής βίας | Επανάσταση.

ΣΥΝΟΨΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ [ΕΒΔΟΜΑΔΑ 13]

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Δια ζώσης.

Το μάθημα αποτελείται από δύο δίωρες συναντήσεις ανά εβδομάδα (δια ζώσης), οι οποίες συνδυάζουν στοιχεία διάλεξης και σεμιναριακών τεχνικών και βασίζονται στην ενεργή συμμετοχή των φοιτητών στην διαδικασία παραγωγής και ενσωμάτωσης της γνώσης.

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

1. Όλες οι διαλέξεις γίνονται με την χρήση ηλεκτρονικών διαφανειών (PowerPoint Slides) που περιέχουν την δομή, τα κύρια σημεία, και τις βασικές γνωστικές πληροφορίες της διάλεξης. Διαμοιράζονται στους φοιτητές διαδικτυακά κατά την ολοκλήρωση μιας ενότητας.

2. Χρήση  ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως open eclass,   Google-Drive, Google-Forms, για δημιουργία φακέλου ηλεκτρονικών άρθρων, ανακοινώσεων στους φοιτητές, διαδικτυακές δραστηριότητες,  quiz, κλπ.

3. Συζήτηση σε ώρες γραφείου μέσω τηλεδιάσκεψης (ως επιλογή).

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Δίνονται 2 επιλογές για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος

Α. Τελικές εξετάσεις μόνο

Οι φοιτήτριες/φοιτητές δίνουν Τελικές Γραπτές Εξετάσεις για το 100% του βαθμού

Οι εξετάσεις αποτελούνται από δύο (2) μέρη, ένα quiz γνώσεων πολλαπλής επιλογής (40% του βαθμού των τελικών εξετάσεων) και θέματα ανάπτυξης (60% του βαθμού των τελικών εξετάσεων).

Β. Μικτή (εναλλακτική) αξιολόγηση: Μικτή αξιολόγηση με βάση την 1. φυσική παρουσία, 2. την συμμετοχή στην τάξη και 3. τις τελικές εξετάσεις.

Επεξήγηση Μικτής (εναλλακτικής) αξιολόγησης:

Για να επιλέξουν αυτή την εκδοχή, οι φοιτήτριες/φοιτητές πρέπει να συμπληρώσουν ένα αριθμό ελάχιστων παρουσιών στις διαλέξεις-σεμινάρια (αυστηρά 80% παρουσιών - 21 υποχρεωτικές παρουσίες από 26 σύνολο), και να συμμετάσχουν ενεργά στις δραστηριότητες της τάξης (think-pair-share, role play, exit slips, προετοιμασία θεμάτων συζήτησης, ασκήσεις και mini-quiz).

Η αναλογία μικτής αξιολόγησης έχει ως εξής:

1. Παρουσία: Επιβράβευση (bonus) 1 βαθμού επί του τελικού βαθμού.
Όποιος/α περάσει το όριο των υποχρεωτικών παρουσιών (21 παρουσίες) παίρνει αυτόματα ένα επιπλέον βαθμό πάνω από την τελική αξιολόγησή του/της ( με ‘κόφτη’ το 10 βέβαια - δηλαδή, το 4 γίνεται 5, αλλά το 10 μένει 10).

Δεδομένου ότι η παρουσία δίνει bonus  βαθμό συνεπάγεται και ένα σύνολο υποχρεώσεων: Άφιξη στην έναρξη του μαθήματος, ενεργή παρακολούθηση, μη διατάραξη της προσοχής των άλλων.

2. Συμμετοχή:Επιβράβευση έως και 3 βαθμούς ανάλογα με την συμμετοχή.
Η αξιολόγηση της συμμετοχής λειτουργεί ως το γέμισμα ενός σωλήνα υγρού (όσο περισσότερο ‘γεμίζεις’ κατά τη διάρκεια του εξαμήνου από την αξιολόγηση της συμμετοχής, τόσο λιγότερο βάρος θα έχει στην τελική βαθμολογία η τελική εξέταση).

Η απόδοση των φοιτητών/τριών στις δραστηριότητες αξιολογείται στην κλίμακα 1-5 συγκριτικά  με το σύνολο της τάξης. Οι δραστηριότητες που αξιολογούνται ως συμμετοχή περιλαμβάνουν: την γενική προφορική συμμετοχή στην τάξη (ερωτήσεις, παρεμβάσεις, δραστηριότητες think-pair-share, role play, exit slips – 40% του βαθμού συμμετοχής) και την προετοιμασία θεμάτων συζήτησης, ασκήσεων και mini-quiz (60% του βαθμού συμμετοχής). Η αξιολόγηση της συμμετοχής δίνει μόνο θετικούς βαθμούς (θετικό κίνητρο) και για το λόγο αυτό είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση όλων των ασκήσεων για όσες/ους επιλέξουν το σύστημα μικτής βαθμολόγησης (η μόνη δηλαδή αρνητικής βαθμολόγησης είναι η για μη συμμετοχή ή πλήρη έλλειψη προσπάθειας σε κάποια άσκηση).

3. Τελικές Εξετάσεις: Με βάρος από 90% – έως 60% του τελικού βαθμού (ανάλογα με την απόδοση στο βήμα 2)

__________________________________________________________

Παραδείγματα βαθμολόγησης με το σύστημα μικτής (εναλλακτικής) αξιολόγησης

Κάποιος/α που εντάσσεται με τις παρουσίες του/της στο εναλλακτικό σύστημα βαθμολόγησης ξεκινάει από το +1 και άρα μπαίνει στην ‘αρένα’ ουσιαστικά για τους υπόλοιπος 9 βαθμούς.

Αν αρίστευσε στη συμμετοχή (άριστα στην προφορική συμμετοχή και στις ασκήσεις) ‘γεμίζει’ το 30% των 9 αυτών βαθμών και άρα στις τελικές εξετάσεις θα αξιολογηθεί για το υπόλοιπο 70%.

Αν π.χ. γράψει (7) στις τελικές εξετάσεις ο τελικός βαθμός γίνεται 8.9 και στρογγυλοποιείται σε 9. [υπολογίζεται ως εξής: 1 (παρουσία bonus), 3 (συμμετοχή ‘αριστα)) + 4,9 (7*70%) = 8.9 τελικός βαθμός]

Αν κάποιος/α δεν συμμετείχε καθόλου εκτός της παρουσίας τους θα διαγωνιστεί για το 100% του βαθμού του στις εξετάσεις αλλά θα πάρει 1 βαθμό bonus από την παρουσία του. Αν π.χ. γράψει κάτω από τη βάση (4) στις τελικές εξετάσεις ο τελικός βαθμός θα γίνει 5.

___________________________________________________________

Τα παραπάνω κριτήρια αξιολόγησης παρουσιάζονται στο εισαγωγικό μάθημα, αναφέρονται ρητά στην περιγραφή του μαθήματος στο open eclass  και αναρτώνται στις διαφάνειες διαλέξεων.

    Προτεινόμενα Εγχειρίδια

• § Andrew Heywood. 2014. Εισαγωγή στην πολιτική. Αθήνα: Επίκεντρο [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 41955913]
• § Ε Roskin Michael G.,Cord Robert L.,Medeiros James A.,Jones Walter S. 2008. Εισαγωγή στην πολιτική επιστήμη, Αθήνα: Επίκεντρο [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 14948]
• § Σκουλάς Γεώργιος E. Εισαγωγή στην πολιτική επιστήμη και σκέψη. Αθήνα: Παπαζήσης [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 50659394]

Επιπλέον ύλη

• Lewellen, Ted C. . 2009. Πολιτική ανθρωπολογία. Μια εισαγωγή. Αθήνα: Κριτική (Αποσπάσματα).
• Freeden, Michael. 2006. Ιδεολογία. Η εποχή μας σε 15 λέξεις. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

      Σχετική / βοηθητική βιβλιογραφία

• Cunningham, Frank. 2002. Theories of democracy: a critical introduction.London: Routledge.
• Dahl, Robert Alan. 2001. Περί δημοκρατίας. Αθήνα: Ψυχογιός.
• Duverger, Maurice. 1985. Εισαγωγή στην πολιτική. Αθήνα: Παπαζήσης.
• Feyerbend, Paul. 1986. Γνώση για ελεύθερους ανθρώπους. Αθήνα: Σύγχρονα Θέματα.
• Freeden, Michael. 1998. "Is nationalism a distinct ideology?"  Political Studies 46 (4):748-765.
• Jones, Tudor. 2001. Modern political thinker and ideas. London & New York: Routledge
• Katz, Richard S., & Mair, Peter. 2009. “The cartel party thesis: A restatement”. Perspectives on Politics, 7(4), 753-766.
• Krouwel, André. 2003. “Otto Kirchheimer and the catch-all party”. West European Politics, 26(2), 23-40.
• Λιάκος, Αντώνης. 2005. Πως στοχάστηκαν το έθνος αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο;. Αθήνα: Πόλις.
• Morrow, John. 2022. Ιστορία της δυτικής πολιτικής σκέψης. Αθήνα: Επίκεντρο
• Mouffe, Chantal. 2004. Το δημοκρατικό παράδοξο. Αθήνα: Πόλις.
• Rawls, John. 2021. Διαλέξεις στην ιστορία της πολιτικής φιλοσοφίας. Αθήνα: Κριτική
• Schmitter, Philippe C., and Terry Lynn Karl. 1991. "What democracy is. . . and is not."  Journal of Democracy 2 (3):75-88.
• Touraine, Alain. 1985. "Social movements, revolution and democracy."  Graduate Faculty Philosophy Journal 10 (2):129-146.
• Χριστόπουλος, Δημήτρης. 2002. Η ετερότητα ως σχέση εξουσίας. Αθήνα: Κριτική/ΚΕΜΟ.
• Χριστόπουλος, Δημήτρης. 2022. Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα. Αθήνα: Πόλις.