1.1 Προοίμιο

Το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΠΜΣ) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων εντάσσεται στη δέσμη των ακαδημαϊκών μονάδων σπουδών Β΄ κύκλου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Η κύρια ευθύνη ακαδημαϊκού σχεδιασμού και διοικητικής μέριμνας του ΔΠΜΣ εμπίπτει στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΟΔΕ) ως επισπεύδον Τμήμα, το οποίο ανήκει (μαζί με το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής) στη Σχολή Επιστημών Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου. Βασική επιδίωξη του ΔΠΜΣ είναι η εναρμόνιση της Πολιτικής Ποιότητας με: α) την Πολιτική Ποιότητας του Ιδρύματος, β) την Πολιτική Ποιότητας του Τμήματος και γ) το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού. Η Πολιτική Ποιότητας του ΔΠΜΣ συμβάλλει στην ενσωμάτωση των αρχών της ποιότητας σε όλες τις λειτουργίες του (διδακτικές, ερευνητικές και διοικητικές), ενώ η υλοποίησή της δεσμεύει αντιστοίχως όλα τα εμπλεκόμενα μέλη του. Οι διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας του Πανεπιστημίου παρέχουν το πλαίσιο εντός του οποίου η εκάστοτε διοίκηση του ΔΠΜΣ αδιαλείπτως εξετάζει, αναλύει, ενισχύει και βελτιώνει τις διδακτικές του δραστηριότητες με σταθερή τροχιά προς την αριστεία. Υπό αυτή την έννοια, η πολιτική διασφάλισης ποιότητας του ΔΠΜΣ εναρμονίζεται με την πολιτική διασφάλισης ποιότητας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Τμήματος ΟΔΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΔΠΜΣ εφαρμόζει στην πράξη μία στρατηγική συνεχούς βελτίωσης του εκπαιδευτικού, ερευνητικού και διοικητικού του έργου. Στις επόμενες Ενότητες παρουσιάζονται η πολιτική ποιότητας του Ιδρύματος, η πολιτική ποιότητας της ακαδημαϊκής μονάδας και η πολιτική ποιότητας του ΔΠΜΣ.

1.2 Πολιτική ποιότητας του Ιδρύματος 

Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας έχει αναπτύξει το Στρατηγικό Σχεδιασμό για την περίοδο 2022-2026 (https://www.uom.gr/assets/site/content/stratigikos_programmatismos_2022.pdf) στον οποίο περιλαμβάνονται: α) το όραμα και η αποστολή, β) η στρατηγική σε επίπεδο ιδρύματος, γ) οι λειτουργικές στρατηγικές, δ) οι στρατηγικές διασφάλισης της ισότητας των φύλων και κατάργησης των διακρίσεων και ε) οι στρατηγικές διασφάλισης της προσβασιμότητας και της στήριξης φοιτητών και προσωπικού με αναπηρία. Σε όλες τις παραπάνω ενότητες του Στρατηγικού Σχεδιασμού γίνεται ρητή αναφορά στη διασφάλιση της ποιότητας σπουδών για το σύνολο του φοιτητικού πληθυσμού, την ενίσχυση της κουλτούρας ολικής ποιότητας στην εκπαίδευση, τη στενότερη σύνδεση του συστήματος διασφάλισης ποιότητας με τη διαδικασία στρατηγικού σχεδιασμού και τις λειτουργικές στρατηγικές που θα πρέπει να καλύπτουν όλες τις παραμέτρους του συστήματος διασφάλισης ποιότητας. Ειδικότερα, οι λειτουργικές στρατηγικές επικεντρώνονται: α) στη διασφάλιση της ακαδημαϊκής ποιότητας στην εκπαιδευτική διαδικασία με την καθιέρωση μηχανισμών αναγνώρισης και επιβράβευσης της διδακτικής αριστείας, β) στην ενίσχυση της ποιότητας μαθησιακής εμπειρίας με τη δημιουργία επικαιροποιημένης βάσης δεδομένων αποφοίτων, την ενίσχυση του θεσμού της Πρακτικής Άσκησης, τη διοργάνωση Θερινών Σχολείων, τη βελτίωση και ενοποίηση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς φοιτητές, τη συνεργασία μεταξύ Τμημάτων του Πανεπιστημίου για παροχή μαθημάτων ελεύθερης επιλογής και το Συνήγορο του φοιτητή και γ) στη διασφάλιση ενός άριστου περιβάλλοντος και ποιότητας υποδομών και υπηρεσιών.

1. 3 Πολιτική ποιότητας της ακαδημαϊκής μονάδας

Εισαγωγή 

Το παρόν κείμενο περιγράφει συνοπτικά την πολιτική ποιότητας που υπαγορεύει και προσανατολίζει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) του Τμήματος ΟΔΕ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (https://www.uom.gr/ba/politikh-poiothtas-ths-akadhmaikhs-monadas). Η πολιτική ποιότητας του Τμήματος ευθυγραμμίζεται πάντα με το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο της πολιτείας, ενώ, καθώς αποτελεί συμπληρωματικό κείμενο στην πολιτική ποιότητας που έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, εναρμονίζεται με, εξειδικεύει, επανασχεδιάζει και επαναπροσδιορίζει σε συνεχή βάση τους στόχους της με βάση τη στρατηγική ποιότητας του Ιδρύματος.

Πολιτική Ποιότητας του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων

Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας μεριμνά για τη διασφάλιση και συνεχή βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού, διοικητικού και ερευνητικού του έργου. Αποστολή του Πανεπιστημίου είναι να «συμβάλει στην κοινωνία μέσω της αναζήτησης της εκπαίδευσης, της μάθησης και της έρευνας στα υψηλά διεθνή επίπεδα αριστείας». Αυτό αντικατοπτρίζει μία από τις βασικές αξίες του Πανεπιστημίου, η οποία συνίσταται στην παροχή υψηλής ποιότητας σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύει. Οι διεργασίες διασφάλισης και διαχείρισης ποιότητας του Πανεπιστημίου παρέχουν ένα πλαίσιο εντός του οποίου τα τμήματα και οι επιμέρους ακαδημαϊκές του μονάδες μπορούν να σχεδιάζουν, να ελέγχουν, να αναθεωρούν και να βελτιώνουν συνεχώς τις κρίσιμες διεργασίες μέσα από τις οποίες επιτυγχάνεται η αριστεία.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η πολιτική και οι διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας σε όλους τους τομείς δράσης του Πανεπιστημίου εποπτεύονται και συντονίζονται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε). Για τη διαχείριση της Ποιότητας, η οποία περιλαμβάνει δράσεις και διαδικασίες που αφορούν στην εκπαίδευση με έμφαση στη διδασκαλία και στη μάθηση, στην έρευνα και στην καινοτομία αλλά και στη διοίκηση, υπεύθυνη είναι η Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟ.ΔΙ.Π.) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Αντίστοιχα, στόχος της Ομάδας Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.) του Τμήματος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είναι η συνεχής βελτίωση όλων των λειτουργιών του Τμήματος με τη συμμετοχή όλων των μελών του στην προσπάθεια αυτή.
Ειδικότερα, η φιλοσοφία ποιότητας του Τμήματος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας βασίζεται στις θεμελιώδεις αξίες:

(α) του σεβασμού της Αριστείας και της Αξιοκρατίας,

(β) της τεχνικής και επιστημονικής αρτιότητας,

(γ) της καινοτομίας και της αφοσίωσης στην πρόοδο της επιστήμης και στη μετάδοση της αντίστοιχης γνώσης,

(δ) της βέλτιστης ικανοποίησης των απαιτήσεων των φοιτητών/τριών του καθώς και όλων όσοι επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τη δραστηριότητά του (ενδιαφερόμενα μέρη),

(ε) της κοινωνικής ευθύνης όσον αφορά στο έργο του και στα αποτελέσματά του.

Η εφαρμογή αυτών των αξιών - στην πράξη - υλοποιείται μέσα από μία συστηματική προσέγγιση, που υπαγορεύει τόσο την εσωτερική δομή και την οργάνωση του Τμήματος, όσο και τη διαχείριση και τον έλεγχο του συνόλου των λειτουργιών του. Το Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας έχει δεσμευτεί έναντι των φοιτητών/τριών του, του διοικητικού, διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού του, των συνεργατών/ιδών του, καθώς και όλου του προσωπικού του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, της κοινωνίας και όλων των εμπλεκόμενων φορέων, για την εφαρμογή και τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητάς του, καθώς και για την ορθολογική διάθεση όλων των τεχνικών και ανθρώπινων πόρων που απαιτούνται για αυτό.
Η συνολική ικανοποίηση όλων των εμπλεκόμενων μερών επιτυγχάνεται μέσα από την αποδοτική συνεργασία όλου του προσωπικού του, με βασικό γνώμονα: 

(α) την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση προβλημάτων,

(β) τη συνεχή διερεύνηση, καταγραφή, ανάλυση και αναθεώρηση των αναγκών όλων των εμπλεκόμενων μερών, με στόχο τη βέλτιστη ικανοποίησή τους,

(γ) τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του για τη διασφάλιση οικονομικής βιωσιμότητας,

(δ)την παρότρυνση του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού για συμμετοχή σε δράσεις συνεχούς επιμόρφωσης και κατάρτισης,

(ε) τη συνεχή διερεύνηση και αξιολόγηση ευκαιριών βελτίωσης, με στόχο τη δημιουργία ενός πρότυπου Τμήματος διδασκαλίας και έρευνας.

Πολιτική Ποιότητας των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ΟΔΕ

Βασική επιδίωξη της Πολιτικής Ποιότητας κάθε Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΟΔΕ) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είναι η εναρμόνιση και ευθυγράμμισή της με την πολιτική ποιότητας του Τμήματος, με την Πολιτική Ποιότητας του Ιδρύματος, καθώς και με το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο του Υπουργείου Παιδείας. Η Πολιτική Ποιότητας κάθε ΠΜΣ του Τμήματος συμβάλλει στην ενσωμάτωση των αρχών της ποιότητας σε όλες τις λειτουργίες του (διδακτικές, ερευνητικές και διοικητικές), ενώ η υλοποίησή της δεσμεύει αντίστοιχα όλα τα εμπλεκόμενα μέλη του.

Ειδικότερα, οι κύριοι στόχοι του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αναφορικά με τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών είναι:

• η προσθήκη αξίας στους φοιτητές/φοιτήτριες μέσω της συνεχούς βελτίωσης της δομής και της οργάνωσης των προγραμμάτων σπουδών των ΠΜΣ ώστε να προσαρμόζονται στις επιστημονικές εξελίξεις και ανάγκες της αγοράς και της κοινωνίας, με σεβασμό στις αρχές της επιστημονικής δεοντολογίας,
• η αναβάθμιση της ποιότητας του παρεχόμενου διδακτικού έργου με ανάθεση μαθημάτων σε ειδικά επιλεγμένα μέλη ΔΕΠ, καθώς και συνεργαζόμενα μέλη υψηλού κύρους από τον ακαδημαϊκό και επαγγελματικό χώρο εντός και εκτός της χώρας,
• η επίτευξη μαθησιακών αποτελεσμάτων και προσόντων των φοιτητών/τριών των ΠΜΣ σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό και Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Ανώτατης Εκπαίδευσης (επιπέδου 7),
• η δέσμευση και καθοδήγηση της ηγεσίας με όραμα, έμπνευση και ακεραιότητα,
• η βελτίωση των υποδομών και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού του τμήματος για την ομαλή λειτουργία των ΠΜΣ,
• η εξωστρέφεια και η διεθνής αναγνώριση των ΠΜΣ μέσα από συνεργασίες με εκπαιδευτικά ιδρύματα του εσωτερικού και του εξωτερικού,
• ο σεβασμός στη διαφορετικότητα και στις ίσες ευκαιρίες στο προσωπικό και στους φοιτητές/τριες των ΠΜΣ,
• η αναβάθμιση της διασύνδεσης των ΠΜΣ με την αγορά εργασίας,
• η αναβάθμιση της διασύνδεσης των ΠΜΣ με την κοινωνία,
• η ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας,
• η δημιουργία βιώσιμου μέλλοντος,
• η προώθηση της αριστείας σε όλες τις λειτουργίες τους.

Τα ΠΜΣ καθορίζουν τα αποτελέσματα στα οποία στοχεύουν στρατηγικά, σχεδιάζουν και αναπτύσσουν ένα σύνολο από διεργασίες/προσεγγίσεις για την επίτευξη των αποτελεσμάτων αυτών, εφαρμόζουν τις διεργασίες/προσεγγίσεις με συστηματικό τρόπο και, τέλος, αξιολογούν και βελτιώνουν τις συγκεκριμένες διεργασίες/προσεγγίσεις, με βάση τα αποτελέσματα που επιτυγχάνουν (λογική RADAR).

Για την υλοποίηση της πολιτικής αυτής το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων δεσμεύεται να εφαρμόσει τις δράσεις και διεργασίες που προβλέπονται και αναλύονται στο Εγχειρίδιο Ποιότητας του Ιδρύματος και ακολουθούνται στο επίπεδο των Προγραμμάτων Σπουδών του Τμήματος, µε την απαιτούμενη εξειδίκευση σε κάθε ΠΜΣ και σε στενή συνεργασία με τη Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας του Πανεπιστημίου (ΜΟ.ΔΙ.Π.). Όλες οι διεργασίες διασφάλισης και βελτίωσης ποιότητας των ΠΜΣ του Τμήματος υπόκεινται σε περιοδική, σε ετήσια βάση, επιθεώρηση και αναθεώρηση από την Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.) του Τμήματος, σε συνεργασία µε τη ΜΟ.ΔΙ.Π. του Ιδρύματος. Ειδικότερα, οι δράσεις για τη διασφάλιση και συνεχή βελτίωση της ποιότητας των ΠΜΣ του Τμήματος ΟΔΕ, αφορούν στα παρακάτω: 

• εναρμόνιση της πολιτικής ποιότητας των ΠΜΣ με την πολιτική ποιότητας και τους στρατηγικούς στόχους του Τμήματος, σε ακαδημαϊκό, ερευνητικό και διοικητικό επίπεδο,
• διασφάλιση ότι όλα τα μέλη του Τμήματος αναγνωρίζουν και υποστηρίζουν την Πολιτική Ποιότητας των ΠΜΣ του Τμήματος,
• θέσπιση συγκεκριμένων στόχων ποιότητας των ΠΜΣ σε ετήσια βάση,
• διάθεση και διαχείριση των πόρων των ΠΜΣ του Τμήματος για την επίτευξη των στόχων ποιότητας που θέτουν,
• συνεργασία των ΠΜΣ με διεθνείς φορείς/επιχειρήσεις,
• εδραίωση της ταυτότητας και της αναγνωρισιμότητας των ΠΜΣ στο Ευρωπαϊκό πανεπιστημιακό γίγνεσθαι,
• εσωτερική – ετήσια – αξιολόγηση όλων των ΠΜΣ,
• συλλογή δεδομένων ποιότητας με στόχο τη μέτρηση, ανάλυση και βελτίωση της λειτουργίας των ΠΜΣ,
• στρατηγική ενημέρωση, επικοινωνία και δημοσιοποίηση όλων των πληροφοριών που αφορούν τη λειτουργία των ΠΜΣ,
• ενίσχυση της σύνδεσης με τους αποφοίτους των ΠΜΣ,
• εξωτερική αξιολόγηση των ΠΜΣ.

1.4 Πολιτική ποιότητας του ΔΠΜΣ

Όπως ήδη έχει αναφερθεί, η πολιτική ποιότητας του ΔΠΜΣ ευθυγραμμίζεται με τις πολιτικές ποιότητας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Τμήματος ΟΔΕ, καθώς και με το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο του εποπτεύοντος Υπουργείου. Η πολιτική ποιότητας του ΔΠΜΣ συμβάλλει στην ενσωμάτωση των αρχών ποιότητας στις διδακτικές, ερευνητικές και διοικητικές λειτουργίες του και δεσμεύει τα διοικητικά του όργανα (Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών, Συντονιστική Επιτροπή, τον/την Διευθυντή/ντρια του Προγράμματος), τα στελέχη του (γραμματειακή, διοικητική υποστήριξη) και τους διδάσκοντες (μέλη ΔΕΠ και συνεργαζόμενα στελέχη της αγοράς) σε συμπεριφορές και επιλογές που θα προάγουν το ποιοτικό αποτύπωμα του ΔΠΜΣ και κατά επέκταση, θα διευρύνουν και θα ενισχύσουν την φήμη του. Δεσμευμένη και ταγμένη στην υπηρεσία ενός πλαισίου ποιότητας αυτής της μορφής, η κάθε διοίκηση του ΔΠΜΣ, αδιαλείπτως εξετάζει, αναλύει, ενισχύει και βελτιώνει το σύνολο των δραστηριοτήτων του Προγράμματος με απώτερο στόχο τη δημιουργία αξίας προς όλες τις ομάδες ενδιαφέροντος (stakeholders), ήτοι φοιτητές, απόφοιτοι, διδάσκοντες, γραμματεία, επιχειρήσεις και κρατικοί φορείς.

Στη βάση της πυραμίδας βρίσκεται η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.) του ΜΒΑ η οποία συμπίπτει (κατόπιν σχετικής απόφασης) με την Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών (ΕΠΣ) και βρίσκεται σε συντονισμό με το επισπεύδον Τμήμα ΟΔΕ. Η ΟΜΕΑ (η ΕΠΣ) αποτελείται από τους τρεις εκπροσώπους του Τμήματος ΟΔΕ και από έναν εκπρόσωπο από τα Τμήματα Οικονομικών Επιστημών και Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής. Έχει ως στόχο τη συνεχή βελτίωση όλων των λειτουργιών του ΜΒΑ και τη συμμετοχή όλων των μελών του στην προσπάθεια αυτή.

Ως αρχή εποπτείας, στο πλαίσιο και της γενικής πολιτικής ποιότητας, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας εξασφαλίζει τις απαραίτητες συνθήκες για τη διασφάλιση και την ανάδειξη της ποιότητας του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου που επιτελείται από τις επιμέρους ακαδημαϊκές του μονάδες. Έτσι, η αποστολή του Πανεπιστημίου, που είναι να «συμβάλει στην κοινωνία μέσω της αναζήτησης της εκπαίδευσης, της μάθησης και της έρευνας στα υψηλά διεθνή επίπεδα αριστείας» αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι βασική αξία του Ιδρύματος είναι η παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύονται στις μονάδες του.

Φυσικά το ΔΠΜΣ στη Διοίκηση (ΜΒΑ), που είναι το παλαιότερο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Ιδρύματος και ειδικότερα το πρώτο Πρόγραμμα Β κύκλου στη Διοίκηση Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου, ενστερνίζεται πλήρως αυτή τη βασική αξία. Συνεπώς, οι διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας του Πανεπιστημίου παρέχουν το πλαίσιο εντός του οποίου η εκάστοτε διοίκηση του Προγράμματος αδιαλείπτως εξετάζει, αναλύει, ενισχύει και βελτιώνει τις διδακτικές του δραστηριότητες με σταθερή τροχιά προς την αριστεία. Υπό αυτή την έννοια, η πολιτική διασφάλισης ποιότητας του ΜΒΑ εναρμονίζεται με την πολιτική διασφάλισης ποιότητας του πανεπιστημίου Μακεδονίας και του επισπεύδοντος Τμήματος και αποσκοπεί σε μία στρατηγική συνεχούς βελτίωσης του εκπαιδευτικού, ερευνητικού και διοικητικού έργου του Προγράμματος.

Πιο συγκεκριμένα, το ΜΒΑ βασίζεται σε μία φιλοσοφία ποιότητας που είναι σε αρμονία με τις βασικές κατευθύνσεις ποιότητας του επισπεύδοντος Τμήματος ΟΔΕ, ( (α) σεβασμός της Αριστείας και της Αξιοκρατίας, (β) αφοσίωση στην τεχνική και επιστημονική αρτιότητα, (γ) βέλτιστη ικανοποίηση των μαθησιακών απαιτήσεων των φοιτητών του και ευρύτερα των αναγκών όσων επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τη δραστηριότητά του (εμπλεκόμενα μέρη), (δ) κοινωνική ευθύνη όσον αφορά στο έργο του και στα αποτελέσματά του και (ε) αφοσίωση στην πρόοδο της επιστήμης και στη μετάδοση της γνώσης.) Η πολιτική του ΜΒΑ (μέσω και του επισπεύδοντος Τμήματος) δημοσιοποιείται και διαχέεται στα εμπλεκόμενα μέλη, ώστε το ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό και οι εκπαιδευόμενοι, να αντιλαμβάνονται και να στοχεύουν στη διασφάλιση της ποιότητας ανάλογα με τον ρόλο του καθενός.

Η εφαρμογή αυτών των αξιών στην πράξη, υλοποιείται μέσα από μία ολιστική προσέγγιση που έχει διάρκεια και διαχρονική συνέχεια σε όλες τις διοικήσεις του ΜΒΑ. Αυτό επιτυγχάνεται από ένα σύνολο από διαδικασίες ελέγχου ανταπόκρισης και μεταβολών το οποίο ακολουθεί μία, κατά το μάλλον ή ήττον, αλγοριθμική προσέγγιση (ειδικά μάλιστα μετά το 2010) σχεδόν για όλες τις διοικητικές διεργασίες, για το σύνολο των εκπαιδευτικών διεργασιών και την αξιολόγησή τους και, στο βαθμό του εφικτού, για όλες τις υπόλοιπες διεργασίες που δεν εξαρτώνται από το ίδιο το Πρόγραμμα. Οι διαδικασίες υπαγορεύονται τόσο από την εσωτερική δομή και την οργάνωση του Προγράμματος, όσο και από τη διαχείριση και τον έλεγχο της λειτουργίας του από την Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών σε συνεργασία με το Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας ως επισπεύδοντος Τμήματος. Ειδικότερα, το ΜΒΑ δεσμεύεται για την εφαρμογή μίας πολιτικής η οποία στηρίζει την ακαδημαϊκή φυσιογνωμία και τον προσανατολισμό του προγράμματος σπουδών προωθώντας τον σκοπό και το αντικείμενό του ενώ θέτει και υλοποιεί τους στόχους ποιότητας, καθορίζοντας τους πόρους και τις διαδικασίες επίτευξής των στόχων αυτών εφαρμόζοντας και τις ενδεικνυόμενες διαδικασίες ελέγχου της ποιότητας εξασφαλίζοντας τη συνεχή βελτίωσή του. Η υλοποίηση της παραπάνω πολιτικής ποιότητας του ΜΒΑ οδηγεί στην εφαρμογή διαδικασιών οι οποίες εξασφαλίζουν την κατάλληλη οργανωτική δομή του Προγράμματος, τη συνεχή βελτίωση του προγράμματος σπουδών με βάση τις εξελίξεις στο χώρο της επιστήμης και της αγοράς, την επίτευξη μαθησιακών αποτελεσμάτων και προσόντων σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό και το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Ανώτατης Εκπαίδευσης, τη συνεχή επιδίωξη της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας του διδακτικού και ερευνητικού έργου με συμμετοχή και των φοιτητών μέσω της αξιολόγησης, την εξασφάλιση προσωπικού υψηλών προσόντων, τη διασύνδεση της διδασκαλίας με την έρευνα και τις ανάγκες της αγοράς, την παρακολούθηση της τυπικής ή άτυπης στοχοθεσίας ποιότητας, την εξασφάλιση ικανών δεξιοτήτων και προσόντων των αποφοίτων, την παροχή τεχνολογικά αναπτυγμένων υπηρεσιών και τη διενέργεια της ετήσιας εσωτερικής αξιολόγησης του προγράμματος στο πλαίσιο του Εσωτερικού Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας με τη συνεργασία της ΟΜΕΑ του ΜΒΑ (ΕΠΣ) και της ΜΟΔΙΠ του πανεπιστημίου.

Το πρόγραμμα έχει δεσμευτεί έναντι των φοιτητών, του διοικητικού, διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, των συνεργατών του και όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την εφαρμογή και τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του καθώς και για τη διάθεση όλων των τεχνικών και ανθρώπινων πόρων που απαιτούνται γι’ αυτό, στο μέτρο που οι πόροι αυτοί μπορούν να εξασφαλιστούν από τις εισροές του προγράμματος και από τις υπάρχουσες υποδομές του Ιδρύματος. Κυρίαρχος στόχος είναι η ικανοποίηση των εμπλεκόμενων μερών, λαμβάνοντας φυσικά υπόψη και πιθανές περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων, η οποία επιτυγχάνεται από την αποτελεσματική συνεργασία με βασικούς άξονες: (α) την έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων και τη συνεχή αξιολόγηση της αντιμετώπισής τους, (β) τη συνεχή διερεύνηση, καταγραφή, ανάλυση και αναθεώρηση των αναγκών όλων των εμπλεκόμενων μερών, με στόχο τη βέλτιστη ικανοποίησή τους, (γ) τον συνεχή έλεγχο της κάλυψης των συμφωνηθέντων απαιτήσεων των εμπλεκόμενων μερών καθ’ όλη τη διάρκεια συνεργασίας, (δ) τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων για τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του προγράμματος, (ε) τη διαδικασία παρότρυνσης του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού σε δράσεις επιμόρφωσης και κατάρτισης (συνέδρια, δημοσιεύσεις, προγράμματα ανταλλαγής, εκπαιδευτικές άδειες, υποστήριξη φοιτητών για παρουσίαση εργασιών και δημοσιεύσεων κ.λπ.) και (ε) τη δημιουργία ενός πρότυπου Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην παροχή διδακτικών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου από προσωπικό υψηλής διδακτικής και ερευνητικής στάθμης και ικανότητας.

Προγραμματισμός Στόχων και Δράσεων

Το ΜΒΑ χρησιμοποιεί τον προγραμματισμό δράσεων και διεργασιών ως βασικό εργαλείο της εξέλιξής του και της οικονομικής του βιωσιμότητας. Για τον σκοπό αυτό καταγράφονται περιοδικά τα μέσα που θα χρειαστούν για να ακολουθηθεί αυτή η πορεία και να καθοριστεί η σημερινή θέση του Προγράμματος σε σχέση με το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται. Ο προγραμματισμός του ΜΒΑ συνίσταται από τις εξής κατευθύνσεις και αποτελεί αντικείμενο των διαβουλεύσεων της Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών (παλαιότερα, Ειδική Διατμηματική Επιτροπή) που είναι το αποφασιστικό όργανο διοίκησης: (α) Προσδιορισμό διδακτικών στόχων/προσφερομένων μαθημάτων και κατευθύνσεων, (β) Χάραξη οικονομικής και ακαδημαϊκής στρατηγικής (γ) Διαμόρφωση πολιτικών εξωστρέφειας και οράματος (δ) Σχεδιασμός και υλοποίηση ενεργειών για την πραγματοποίηση των στόχων στο πλαίσιο συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων.

Σημειώνεται, ότι το επισπεύδον Τμήμα ΟΔΕ έχει συντάξει από το 2015 ένα Σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης με χρονικό ορίζοντα την πενταετία 2015-2020 και το 2021 συνέταξε νέο σχέδιο για την πενταετία 2021-2025. Διερευνήθηκε το εξωτερικό περιβάλλον (external environment), μέσα στο οποίο αναζητεί ευκαιρίες (opportunities) και προβλέπει πιθανές απειλές (threats). Για τη διερεύνηση αυτή χρησιμοποιήθηκαν τα εργαλεία α) Ανάλυση PESTLE (Political, Economic, Social, Technological, Legal, Environmental), μέσω της οποίας διερευνάται το εξωτερικό περιβάλλον των Οργανισμών και β) Ανάλυση SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats), μέσω της οποίας διερευνάται πρωταρχικά το εσωτερικό περιβάλλον, και δευτερευόντως το εξωτερικό περιβάλλον των Οργανισμών. Επίσης, από το 2022 το επισπεύδον Τμήμα έχει συγκροτήσει Advisory Board με στελέχη επιχειρήσεων, μέλη επιμελητηρίων και ακαδημαϊκούς με τα οποία υπάρχει ανταλλαγή απόψεων σε θέματα που αφορούν το πρόγραμμα σπουδών και την πορεία του Τμήματος. Το ΜΒΑ προφανώς αντλεί διδάγματα και πληροφορίες από τον σχεδιασμό αυτό και τις επαφές με το Advisory Board και ενστερνίζεται όσους στόχους και ορόσημα εφαρμόζονται στην ειδικότερη περίπτωση του Προγράμματος. Ο διευθυντής του MBA είναι μέλος και της Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών του επισπεύδοντος Τμήματος και συμμετέχει στις συζητήσεις με τα μέλη του Advisory Board.

Πάνω σε αυτόν τον βηματισμό, το ΜΒΑ συνεχίζει την πορεία ανάπτυξής του και παρακάτω παρατίθενται μια σειρά γενικών και ειδικών στόχων που αποτελούν το συνολικό πλαίσιο της λειτουργίας του Προγράμματος.

Γενικοί στόχοι: 

• Βελτίωση του μορφωτικού επιπέδου: Συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, ενισχύοντας τη γενική παιδεία και τη γνώση σε εξειδικευμένα αντικείμενα.
• Ενίσχυση της αγοράς εργασίας: Παρέχει άξια και καταρτισμένα στελέχη, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μέσω της επαγγελματικής κατάρτισης.
• Μείωση της ανεργίας: Εφοδιάζει τους φοιτητές με τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις για να αναλάβουν υπεύθυνες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την απασχολησιμότητα.
• Ανάπτυξη συνεργασιών: Δημιουργεί δίκτυα συνεργασίας ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο, τα Τμήματα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, εξωτερικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις, προωθώντας την αλληλεπίδραση μεταξύ της ακαδημαϊκής και της επαγγελματικής κοινότητας.
• Εξάλειψη κοινωνικών διακρίσεων: Διευρύνει την πρόσβαση στην εκπαίδευση και την επαγγελματική αποκατάσταση, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε όλους.
• Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: Υποστηρίζει την προσωπική ανάπτυξη των φοιτητών, ενδυναμώνοντας τους μέσα από την ολοκλήρωση του προγράμματος.
• Αναβάθμιση του ερευνητικού έργου: Βελτιώνει την αναγνωρισιμότητα του ερευνητικού έργου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, μέσω της εξέλιξης του επιστημονικού στίγματος του Ιδρύματος.
• Υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης: Ενσωματώνει θεματικές σχετικές με την περιβαλλοντική διαχείριση και τη βιωσιμότητα, εκπαιδεύοντας επαγγελματίες που λαμβάνουν υπόψη τις αρχές της αειφορίας.
• Κοινωνική υπευθυνότητα: Προάγει την καλλιέργεια κοινωνικής ευαισθησίας στους φοιτητές, ενθαρρύνοντάς τους να αναλάβουν πρωτοβουλίες που ωφελούν την κοινωνία.
• Διασύνδεση με την τοπική κοινότητα: Υποστηρίζει την ανάπτυξη τοπικών κοινωνιών μέσω έργων, συνεργασιών και δράσεων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους.
• Ενίσχυση της συμμετοχικής εκπαίδευσης: Δημιουργεί ευκαιρίες για διαρκή εκπαίδευση και κατάρτιση, απευθυνόμενο τόσο σε φοιτητές όσο και σε επαγγελματίες που επιδιώκουν τη διαρκή βελτίωση. 

Βασικοί πυλώνες για την επίτευξη των γενικών στόχων του Προγράμματος

• Η παροχή ποιοτικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών έτσι ώστε να διασφαλίζεται η μετάβαση των αποφοίτων του προγράμματος σε καλύτερες συνθήκες επαγγελματικής πορείας στη διοίκηση επιχειρήσεων
• Η υποστήριξη των αποφοίτων στην εξασφάλιση θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
• H υποστήριξη των φοιτητών και φοιτητριών του προγράμματος ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν δεξιότητες σχετικές με τον γραπτό και προφορικό λόγο, την επίλυση προβλημάτων, την ερευνητική διαδικασία, τη συνεργασία σε ομάδες κ.ά.
• Η υποστήριξη των μελών ΔΕΠ που διδάσκουν στο πρόγραμμα για την πραγματοποίηση ερευνητικού έργου, κάτι που βελτιώνει και το διδακτικό προϊόν του προγράμματος
• Η υποστήριξη των μελών ΔΕΠ για ανάπτυξη συνεργασιών με εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας και του εξωτερικού μέσω των μνημονίων συνεργασίας του Ιδρύματος ή εξειδικευμένων συνεργασιών
• Η συνεχής πρόσβαση σε πληροφορίες απαραίτητες για την προσαρμογή και τον εμπλουτισμό του προγράμματος σπουδών και των διαδικασιών παροχής των εκπαιδευτικών υπηρεσιών
• Η βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του Προγράμματος για την ανάπτυξη και συντήρηση των υποδομών παρέχοντας ένα αξιοπρεπές περιβάλλον λειτουργίας

Ειδικοί Στόχοι του Προγράμματος

Πρόγραμμα Σπουδών

• Συνεχής προσαρμογή και βελτίωση της ποιότητας του προγράμματος σπουδών
• Ενδυνάμωση των συνεργασιών με τους παραγωγικούς φορείς, επιχειρήσεις, οργανισμούς και συναφή εκπαιδευτικά προγράμματα και ιδρύματα
• Αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στο περιεχόμενο και την παράδοση των μαθημάτων
• Διατήρηση των επαφών με τους αποφοίτους

Διδακτικό/εκπαιδευτικό Έργο

• Διατήρηση της υψηλής στάθμης επί της ουσίας και της εικόνας (image) για το εκπαιδευτικό έργο των συνεργαζόμενων μελών ΔΕΠ
• Ανάδειξη και αξιοποίηση των ειδικών ικανοτήτων του προσωπικού στον σχεδιασμό και στην παράδοση των μαθημάτων
• Αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η βιβλιοθήκη στην υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου των συνεργαζόμενων μελών ΔΕΠ
• Αξιοποίηση των ΤΠΕ για την παράδοση των μαθημάτων και την χρήση τεχνικών διδασκαλίας από απόσταση
• Συνεχής βελτίωση της ποιότητας του διδακτικού έργου με βάση τις αξιολογήσεις των μαθημάτων από τους φοιτητές

Διοικητικό Έργο

• Συνέχιση της αξιοποίησης του ικανού προσωπικού στην υποστήριξη των Διοικητικών υπηρεσιών που υποστηρίζουν τις λειτουργίες του Προγράμματος
• Παροχή ευκαιριών στο προσωπικό του Προγράμματος για δημιουργική συμμετοχή στον σχεδιασμό και υλοποίηση καινοτόμων διοικητικών διεργασιών
• Παροχή ευκαιριών στο προσωπικό για κατάρτιση, εκπαίδευση και προσωπική εξέλιξη

Ερευνητικό Έργο

• Διατήρηση και ενίσχυση της συνεργασίας με μέλη ΔΕΠ τα οποία δημοσιεύουν υψηλής ποιότητας ερευνητικό έργο κάτι που συνεισφέρει τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία όσο και στην εικόνα του Προγράμματος
• Αξιοποίηση του ικανού προσωπικού του Προγράμματος για την υποστήριξη του έργου των συνεργαζόμενων μελών ΔΕΠ
• Αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η βιβλιοθήκη στην υποστήριξη του ερευνητικού έργου των μελών ΔΕΠ
• Προώθηση της συνεργασίας φοιτητών και μελών ΔΕΠ σε από κοινού εκπόνηση ερευνητικού έργου

Σχετικές Δράσεις του Προγράμματος

• Συνεχής επικαιροποίηση του προγράμματος σπουδών και αξιοποίηση συνεργιών μεταξύ διδασκόντων
• Ενδυνάμωση των εξωτερικών συνεργασιών
• Ενσωμάτωση των συμβουλών του Advisory Board του Τμήματος ΟΔΕ
• Αξιοποίηση της έρευνας για δημοσιεύσεις και παρουσιάσεις σε επιστημονικά συνέδρια
• Εμπλοκή του Προγράμματος σε δράσεις εξωστρέφειας όπως διαλέξεις, παρουσιάσεις, ημερίδες, εκθέσεις κ.λπ.
• Συνεργασία με τον Σύλλογο αποφοίτων του προγράμματος για κοινές δράσεις

1.5 Επικοινωνία της πολιτικής ποιότητας

Το Πρόγραμμα συνεργάζεται και συντονίζεται με το επισπεύδον Τμήμα ΟΔΕ καθώς και με τα άλλα δύο συνεργαζόμενα Τμήματα (Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής και Οικονομικών) ώστε η πολιτική ποιότητας να εναρμονίζεται με την αντίστοιχη του επισπεύδοντος Τμήματος και γενικά με την πολιτική του Πανεπιστημίου. Σε αυτή τη διαδικασία υπάρχει συνεχής συνεργασία με την ΜΟΔΙΠ. Η διάδοση της πολιτικής ποιότητας είναι σημαντική για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής, ερευνητικής και ορθής διοικητικής λειτουργίας του Προγράμματος. Το ΜΒΑ δρα τόσο συμπληρωματικά όσο και με καινοτόμες δράσεις ως προς τις ενέργειες του επισπεύδοντος Τμήματος ΟΔΕ σχετικά με την πολιτική ποιότητας και προφανώς εφαρμόζει τα πρότυπα της ΕΘΑΕΕ όπως αυτά διαχέονται μέσα από τους εμπλεκόμενους φορείς.

Όπου υπάρχει αναγκαιότητα διαδίδει και διασφαλίζει κατάλληλα:

1.τις οδηγίες και διαδικασίες Διασφάλισης Ποιότητας σε όλους τους εμπλεκόμενους μέσω δράσεων δημοσιοποίησης όπως η ανάρτηση της πολιτικής ποιότητας του επισπεύδοντος Τμήματος στην ιστοσελίδα του Προγράμματος (https://www.uom.gr/mba/politikh-poiothtas-ths-akadhmaikhs-monadas), την προώθηση αλλαγών στη νομοθεσία και στις διαδικασίες ποιότητας.

2.την εναρμόνιση της πολιτικής ποιότητας του Προγράμματος με τους γενικότερους στρατηγικούς στόχους του Ιδρύματος και του επισπεύδοντος Τμήματος και του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου μέσα από τις συναντήσεις της ΟΜΕΑ (ΕΠΣ), του διευθυντή του Προγράμματος με τον/την Πρόεδρο του Τμήματος ΟΔΕ, τα πρότυπα της ΕΘΑΕΕ και γενικά τις πρακτικές του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης.

3.Τη διασφάλιση των αποτελεσμάτων, δεξιοτήτων και επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του με βάση το Εθνικό και Ευρωπαϊκό πλαίσιο

4.τη συνεχή παρακολούθηση και τον έλεγχο υλοποίησης των στόχων για το εκπαιδευτικό, ερευνητικό και διοικητικό έργο του Ιδρύματος. Στην κατεύθυνση αυτή, το Πρόγραμμα ενθαρρύνει την υιοθέτηση καλών πρακτικών που θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν (ενδεικτικά: από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια που συλλέγονται κατά την αξιολόγηση των μαθημάτων).

5.την παρακολούθηση και συγκριτική ανάλυση των δεικτών επίδοσης κυρίως του διδακτικού έργου με στόχο τη λήψη αποφάσεων και την ανάληψη διορθωτικών ή βελτιωτικών ενεργειών, σε ετήσια βάση από την ΟΜΕΑ.

6.Τη διασύνδεση της διδασκαλίας με την ερευνητική πρακτική

7.Τη συνεχή βελτίωση των διοικητικών υπηρεσιών του Προγράμματος και των υπηρεσιών που επηρεάζουν τη λειτουργία του

Ως παράδειγμα αναφέρεται ότι ο ιστότοπος του ΜΒΑ (https://www.uom.gr/mba) παρέχει πληθώρα πληροφοριών σε υποψήφιους, νυν φοιτητές και αποφοίτους στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα. Διαθέτει σύνδεση στην αναρτημένη πολιτική ποιότητας του επισπεύδοντος Τμήματος ΟΔΕ, λεπτομερή Οδηγό Σπουδών με πληροφορίες για το Πρόγραμμα, τους μαθησιακούς στόχους κάθε μαθήματος, τα αναλυτικά βιογραφικά σημειώματα του διδακτικού προσωπικού, τηλέφωνα επικοινωνίας και ηλεκτρονικές διευθύνσεις. Επίσης στην ιστοσελίδα του Προγράμματος, αλλά και σε αυτόν του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, αναρτώνται ειδήσεις που αφορούν στην αριστεία, την καινοτομία, καθώς και τις δραστηριότητες των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας (συνέδρια, ημερίδες, αναγορεύσεις, διακρίσεις κ.λπ.). Επίσης δημοσιεύονται ανακοινώσεις που αφορούν σε φοιτητές, όπως ορκωμοσίες, θέματα φοιτητικής μέριμνας, προκηρύξεις υποτροφιών και διακρίσεις. Η πανεπιστημιακή κοινότητα ενημερώνεται για όλα τα παραπάνω και με την αποστολή σχετικών κειμένων ενημερωτικού χαρακτήρα μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και της επίσημης εκπαιδευτικής πλατφόρμας του Πανεπιστημίου (https://openeclass.uom.gr/). Σημειώνεται, ότι εκτός από την παρουσίαση της Πολιτικής Ποιότητας στην ιστοσελίδα του Προγράμματος πραγματοποιείται παρουσίασή της και στις ημέρες υποδοχής, στις ημερίδες και άλλες εκδηλώσεις που διοργανώνονται από το ΔΠΜΣ.